Τι είναι η οστεονέκρωση (άσηπτη νέκρωση) της μηριαίας κεφαλής;
Η οστεονέκρωση (άσηπτη νέκρωση) της μηριαίας κεφαλής είναι επώδυνη κατάσταση που οφείλεται στη διαταραχή της αιμάτωσης της μηριαίας κεφαλής. Κατά την εξέλιξη της νόσου, παρατηρείται μια προοδευτική νέκρωση των οστικών κυττάρων της κεφαλής του μηριαίου οστού, ως αποτέλεσμα της μειωμένης αιμάτωσης της περιοχής. Αυτή η διαταραχή οδηγεί σε μικροκατάγματα, καθίζηση της αρθρικής επιφάνειας και τελικά καταστροφή της άρθρωσης.
Είναι μια νόσος η οποία κατά κανόνα παρουσιάζεται σε νεότερους ασθενείς (ηλικίας 35 – 55 ετών), οι άντρες προσβάλλονται έως και τρεις φορές περισσότερο από τις γυναίκες και σε ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών αφορά και στα δυο ισχία.
Ποια είναι τα αίτια της οστεονέκρωσης της μηριαίας κεφαλής;
Η αιτιολογία της οστεονέκρωσης παραμένει άγνωστη. Υπάρχουν όμως παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου:
- μακροχρόνια χρήση στεροειδών
- αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
- κάπνισμα
- αιματολογικές νόσοι (π.χ. δρεπανοκυτταρική αναιμία, λευχαιμία, λέμφωμα)
- η ακτινοβόλιση της περιοχής
- νόσος Gaucher
- διαταραχές πήξης
- ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)
Ποια είναι τα συμπτώματα της άσηπτης νέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου;
Το κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος. Ο πόνος εμφανίζεται στην περιοχή του ισχίου, συνήθως χωρίς ιστορικό τραυματισμού. Κατά την κλινική εξέταση ο πόνος συνήθως εντείνεται κατά την έσω στροφή του ισχίου. Στα αρχικά στάδια της νόσου δεν εμφανίζεται περιορισμός στο εύρος κίνησης της άρθρωσης του ισχίου. Καθώς εξελίσσεται η νόσος αυξάνεται ο πόνος στην περιοχή και περιορίζεται το εύρος κίνησης.
Πως γίνεται η διάγνωση της οστεονέκρωσης της μηριαίας κεφαλής;
Η διάγνωση τίθεται με την λήψη του ιστορικού, την λεπτομερή κλινική εξέταση και τον απεικονιστικό διαγνωστικό έλεγχο της άρθρωσης. Στα αρχικά στάδια της νόσου η ακτινογραφία της άρθρωσης είναι φυσιολογική. Επί έντονης κλινικής υποψίας είναι απαραίτητη η διενέργεια μια μαγνητικής τομογραφίας των ισχίων. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου η διάγνωση μπορεί να τεθεί και με απλή ακτινογραφία του ισχίου λόγω των έντονων αλλοιώσεων που έχει υποστεί η μηριαία κεφαλή.
Μαγνητική τομογραφία 32χρονου ασθενούς με οστεονέκρωση κεφαλής μηραίου (προσωπικό αρχείο)
Αντιμετώπιση της οστεονέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου
Η συντηρητική αγωγή δυστυχώς δεν έχει θέση στη θεραπεία της άσηπτης νέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου. Στο παρελθόν έγιναν προσπάθειες αντιμετώπισης της νόσου με συντηρητικά μέσα όπως η αποφόρτιση του σκέλους και η χρήση διαφόρων φαρμάκων. Οι προσπάθειες αυτές όμως οδήγησαν σε κατάρρευση της άρθρωσης σε διάστημα δύο με τριών ετών.
Στα αρχικά στάδια της οστεονέκρωσης, ενδείκνυται η τεχνική της αποσυμπίεσης του οστού μέσω τρυπανισμού (core decompression), δηλαδή με αφαίρεση τμήματος του οστού της κεφαλής του μηριαίου με ειδικό εργαλείο. Στη συνέχεια μπορεί επικουρικά να γίνει έγχυση αυτόλογων παραγώγων αίματος (βλαστοκύτταρα) στην περιοχή. Ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο την ίδια ημέρα και μερικές εβδομάδες μετεγχειρητικά κινητοποιείται με βακτηρίες (πατερίτσες) με μερική φόρτιση του σκέλους
Η έγκαιρη διάγνωση και χειρουργική θεραπεία της άσηπτης νέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου αποτελεί μονόδρομο στην επιβίωση της κεφαλής. Στα τελικά στάδια της νόσου, η ολική αρθροπλαστική παραμένει η εγχείρηση επιλογής.
Μετεγχειρητική ακτινογραφία ανωτέρω ασθενούς μετά από ολική αρθροπλαστική ισχίου (προσωπικό αρχείο)
Ο ιατρός Γεώργιος Ροντογιάννης είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Εργάστηκε το 2012 έως και το 2021 στην Γερμανία, όπου και απέκτησε μεγάλη εμπειρία τόσο στον τομέα των αρθροπλαστικών και των αρθροσκοπήσεων όσο και σε αυτόν της τραυματολογίας.
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ανέλαβε επιμελητής της κλινικής Ορθοπαιδικής και Αθλητικής Ορθοπαιδικής του Metropolitan Hospital και παράλληλα διατηρεί ορθοπαιδικό ιατρείο στη Χαλκίδα.
Ιατρείο Χαλκίδα
Φαβιέρου 13, 34100 Χαλκίδα
Τηλέφωνο: 2210 21020
Κινητό: 6986740252
Web: https://georgiosrontogiannis.gr/
Metropolitan Hospital
Εθνάρχου Μακαρίου 9, Πειραιάς 185 47
Τηλέφωνο: 21 0480 9000
Web: www.metropolitan-hospital.gr/